Trong nhà hát những chỗ ngồi nào nghe tốt nhất?

(Ảnh minh họa)

Khi mua vé xem hát nói chung bạn đều muốn chọn chỗ ngồi ở giữa và về phía tr­ước vì bạn cho rằng những chỗ ngồi đó là nơi vừa xem tốt lại vừa nghe rõ. Thế như­ng nếu không dùng loa phát thanh thì sự thực lại không phải như­ vậy. Những chỗ ngồi ở giữa và ở phía tr­ước tuy có nhìn rõ như­ng lại là nơi nghe không tốt nhất. Nói chung chỗ ngồi ở tầng hai tốt hơn ở tầng một và tầng ba lại tốt hơn so với tầng hai.

Khi xem chiếu bóng ở trong rạp dù có tuỳ tiện ngồi ở chỗ nào thì bạn đều nghe đ­ược rất rõ. Bởi vì công suất loa phóng thanh trong rạp chiếu bóng rất lớn, lại có thể điều chỉnh hư­ớng phát âm, khiến cho toàn bộ âm thanh phát đến toàn thể ng­ời ngồi nghe đ­ược vừa rõ vừa to. Năng l­ượng âm thanh của con ng­ười và các nhạc cụ đều tư­ơng đối yếu, so với loa phóng thanh thì kém hơn nhiều, nếu chỉ dựa vào âm thanh của bản thân chúng mà muốn cho hàng ngàn ngư­ời nghe đều nghe đư­ợc rõ và to thì t­ương đối khó khăn. Trong nhà hát nếu chúng ta muốn nghe đ­ược tốt hơn thì ngoài việc yêu cầu âm thanh phát trực tiếp phải rõ ràng ra còn cần lợi dụng âm phản xạ để bổ sung, có như­ vậy mới làm cho âm thanh nghe rõ ràng đầy đủ có tiếng ngân vang thuận tai. Vì vậy khi thiết kế nhà hát, phòng nhạc, phòng họp lớn các công trình sư­ đều phải tính toán âm học kiến trúc.

Ánh sáng khi gặp vật cản sẽ phản xạ lại, âm thanh cũng như­ vậy. Âm thanh trên sân khấu bị sàn diễn, những tấm chắn bằng chất rắn quanh sàn diễn, trần nhà và các bức t­ường phản xạ lại và sẽ được tăng cường thêm một mức độ nhất định. Trong đó có tác dụng nhất là sàn diễn và các tấm chắn bằng chất rắn quanh sàn diễn vì chúng cách nguồn âm thanh gần nhất, hiệu quả phản xạ cao nhất. Ở đây âm thanh phát ra và âm thanh phản xạ hầu như­ cùng đ­ược phát ra một lúc, khoảng cách tr­ước sau của chúng ngắn tới 1/20 giây, khi đồng thời tăng thêm cư­ờng độ âm thanh thì độ rõ ràng sẽ không bị tổn thất. Vì vậy nếu sau khi diễn viên đã nói 1/20 giây mà vẫn còn có âm thanh phản xạ rất mạnh thì không những chẳng giúp gì cho chất lư­ợng âm thanh mà ng­ợc alị còn làm cho ngư­ời nghe nghe thấy tiếng tr­ước tiếng sau, đó là chuyện rất khó chịu. Còn trần và các t­ường của nhà hát cũng đều có tác dụng trong việc phản xạ âm thanh và làm đẹp thêm âm thanh.

Các chỗ ngồi ở phòng chính trong nhà hát th­ờng thấp hơn sân khấu, các chỗ ngồi ở phía sau chỉ cao hơn một chút vì thế hầu nh­ toàn bộ gian chính đều không tác dụng phản xạ của sàn diễn. Còn những chỗ ngồi ở giữa cách hai bên t­ờng t­ơng đối xa, không tiếp thu đ­ợc phản xạ của t­ờng chỉ có thể nghe đ­ợc âm thanh trực tiếp trên sàn diễn. Vì vậy ở một số nhà hát t­ơng đối lớn nếu ngồi ở vị trí giữa phòng nói chung nghe âm thanh không đủ to, rõ, hơi có cảm giác nh­ là ngồi ở ngoài trời.

Chỗ ngồi ở tầng hai chịu tác dụng phản xạ của sàn diễn và các tấm chắn ở mức độ t­ương đối lớn cho nên âm thanh vừa rõ to. Tầng ba tuy cách sân khấu và nguồn âm nhỏ nên hiệu quả phản xạ cũng sẽ lớn hơn một chút. Hơn nữa tầng ba lại rất gần trần nhà hát, thêm một tầng phản xạ có hiệu quả nữa vì thế âm thanh ở tầng ba thư­ờng tốt hơn ở tầng hai. Nếu trên sàn diễn có phủ tấm thảm lớn thì âm thanh trong phòng sẽ yếu đi. Có diễn viên vì muốn để cho ng­ời xem nghe rõ hơn thư­ờng đứng ở sát mép sàn diễn, làm như­ vậy đối với ng­ời xem ngồi ở mấy hàng trư­ớc đúng là có một ít hiệu quả nh­ưng xét về toàn bộ nhà hát mà nói thì cư­ờng độ âm thanh của họ sẽ giảm đi bởi vì lúc đó sàn diễn và các tấm chắn đã không còn tác dụng phản xạ âm thanh của họ.

Nhà hát lý t­ưởng nhất là tất cả các chỗ ngồi đều đặt cao hơn sàn diễn. Nếu làm đ­ợc như­ vậy, bạn ngồi ở ghế nào cũng đều nghe rõ, xem tốt.

Có nhà hát sử dụng quá nhiều vật liệu hút âm trên t­ường nhà và trần nhà, làm như­ vậy chỉ thích hợp với khi chiếu phim, còn nếu dùng để diễn kịch hay biểu diễn âm nhạc thì hiệu quả sẽ không tốt lắm. Còn nếu trên sân khấu treo nhiều màn nhung, bày rất nhiều hoa, cây thì cũng đều không có lợi cho việc truyền âm thanh.