Sunday, July 24, 2022

Xác ướp chó sói cổ đại hé lộ nguồn gốc của chó nhà

Ruby Gấu July 24, 2022 KHẢO CỔ HỌC

Một nhóm nhà di truyền học và khảo cổ học quốc tế, đứng đầu là Viện Francis Crick, phát hiện tổ tiên của loài chó có thể đến từ ít nhất 2 quần thể chó sói cổ đại.

Nhóm nghiên cứu sử dụng mẫu vật lấy từ xác ướp chó sói non 18.000 năm tuổi ở Yakutia. (Ảnh: Sergey Fedorov)

Trong nghiên cứu công bố hôm 29/6 trên tạp chí Nature, các nhà khoa học xem xét hệ gene của chó sói cổ đại để hiểu rõ hơn những con chó đầu tiên tiến hóa từ đâu. Họ phân tích 72 hệ gene chó sói với niên đại trong vòng 100.000 năm qua từ châu Âu, Siberia và Bắc Mỹ. Mẫu vật trong nghiên cứu đến từ chó sói cổ đại khai quật trước đây. Các nhà khảo cổ học đến từ 38 viện ở 16 quốc gia khác nhau tham gia vào nghiên cứu. Trong số mẫu vật, đáng chú ý nhất là phần đầu hoàn chỉnh được bảo quản nguyên vẹn của chó sói Siberia sống cách đây 32.000 năm. 9 phòng thí nghiệm ADN cộng tác để tạo ra dữ liệu trình tự ADN từ chó sói.

Thông qua phân tích hệ gene, nhóm nghiên cứu nhận thấy cả chó cổ đại và hiện đại đều giống chó sói ở châu Á hơn là châu Âu về mặt di truyền, chứng tỏ chúng được thuần hóa ở phương Đông. Tuy nhiên, họ cũng phát hiện bằng chứng chó nhà sở hữu ADN từ hai quần thể chó sói riêng biệt. Những con chó đầu tiên từ đông bắc châu Âu, Siberia và châu My dường như có nguồn gốc từ phương Đông. Nhưng tổ tiên của chó ở khu vực Trung Đông, châu Phi và miền nam châu Âu dường như liên quan tới chó sói ở Trung Đông.

Một cách giải thích khả thi cho phát hiện tổ tiên kép là chó sói trải qua quá trình thuần hóa nhiều hơn một lần với các quần thể khác nhau, sau đó trộn lẫn. Khả năng khác là quá trình thuần hóa chỉ xảy ra một lần và những con chó đầu tiên lai tạp với chó sói hoang dã, dẫn tới hai tổ tiên.

"Thông qua dự án, chúng tôi đã tăng đáng kể số lượng hệ gene được giải trình tự của chó sói cổ đại, cho phép tạo ra bức tranh chi tiết về tổ tiên loài chó theo thời gian", Anders Bergström, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ ở phòng thí nghiệm Ancient Genomics tại Crick, cho biết.

Nhóm nghiên cứu đang tiếp tục tìm kiếm thêm tổ tiên của loài chó, có thể hé lộ chính xác hơn quá nơi quá trình thuần chủng diễn ra. Hiện nay, họ tập trung vào hệ gene từ các địa điểm khác, bao gồm khu vực ở phương Nam. Do 72 hệ gene chó sói cổ đại trải dài qua khoảng 30.000 thế hệ, nhóm nghiên cứu có thể xây dựng khung thời gian phản ánh ADN chó sói thay đổi như thế nào và vai trò của chọn lọc tự nhiên.