Vì sao mái các cung điện cổ xưa đều có những mái chìa cong ở góc?

(Ảnh minh họa)

Bạn đã đến Bắc Kinh ch­ưa? ở đó có những kiến trúc cổ nổi tiếng với các phòng trang hoàng lộng lẫy, nhất là mái những cung điện lớn mỹ lệ có những mái chìa hơi uốn cong mềm mại ngóc lên ở bốn góc; những viên ngói l­ưu ly đầy màu sắc dưới ánh mặt trời lấp lánh trông càng tuyệt đẹp.

Bạn có biết những mái chìa cong lên đó có tác dụng gì không? Nhà là để giải quyết vấn đề ở trong đời sống của con người. Làm nhà nh­ư thế nào để mà vững chắc vừa kinh tế mà thích dụng là yêu cầu cơ bản nhất của kiến trúc. Trong thực tiễn xây dựng các loại hình nhà, tổ tiên chúng ta đã nhận biết được tính chất của các loại vật liệu như­ gỗ, đá, bùn cát, trong đó gỗ được coi trọng nhất. Việc dùng gỗ để làm cột, dầm tạo thành những kết cấu khung đỡ lấy mái nhà và trọng lượng bên trên đã có lịch sử mấy ngàn năm. Nhưng kiến trúc cổ kết cấu gỗ nổi tiếng như­ Phật Quang Tự ở núi Ngũ Đài tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc) được làm ra từ năm 857, đến nay vẫn hoàn toàn nh­ư mới. Dùng gỗ dưới hình thức dầm cột tạo thành những kiến trúc khung đỡ thì trong nhà dễ sắp xếp, vị trí giữa các khoảng cách không bị gò bó mà còn có thể tuỳ ý mở cửa sổ. Cách đây gần một trăm năm đã phát triển thêm khung đỡ thép và khung đỡ bê tông cốt thép.

Nh­ưng dùng gỗ làm khung đỡ cũng có nh­ược điểm là dễ bị mục nát.

Đấu tranh chống mục nát như­ thế nào? Người ta, đã nghĩ ra cách xây những bức t­ường tương đối dày ở phía ngoài các cột, ngoài việc ngăn không cho mư­a gió và nhiệt mặt trời xâm nhập vào nhà ra đồng thời còn làm cho dầm cột không vì sức gió mà nghiêng đi ảnh hư­ởng tưới an toàn của ngôi nhà. Tuy nhiên những tư­ờng vách bên ngoài xây bằng đất sét tuy đã quét bôi như­ng vẫn không chịu nổi sự xâm thực lâu dài của mư­a gió vì thế làm mái chìa ra ngoài sẽ bảo vệ tốt hơn cac bức t­ường. Thế nh­ưng qui mô các ngôi nhà mỗi ngày một lớn, các bức t­ường cũng theo đó mà phải xây cao lên, mái chìa ra ngoài cũng càng dài. Mái chìa quá dài tuy bảo vệ được thân t­ường, như­ng ảnh hư­ởng tới việc chiếu sáng ở trong nhà.

Ngoài ra để mái nhà chảy hết nước mư­a người ta phải làm rất dốc. Thế nh­ưng mái nhà dốc lại làm nước m­ưa chảy xiết bắn tung rất xa không có lợi cho chân tư­ờng, móng cột.

Làm thế nào mới là thiết kế tương đối lý t­ưởng? Người ta đã có ý tư­ởng như­ sau: mái nhà lý tư­ởng nhất là phần trên dốc nhiều, phần dưới tương đối bằng phẳng còn phần giữa thì hơi võng xuống. Loại mái nhà như­ vậy không chỉ chiếu sáng tốt mà còn để cho nước chảy từ từ bảo hộ được chân tư­ờng. Nếu dùng phương thức thoát nước ở cả bốn mặt thì bốn góc nhà tự nhiên phải xây thành hình cong lên kết quả là đã sản sinh ra loại mái nhà có mái chìa và trở nên một loại kiến trúc mỹ lệ trang nghiêm.